Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Uwielbiam mitologię grecką pod każdą postacią. Tę legendarną już Parandowskiego, ale także w nowych, fabularyzowanych wersjach autorstwa Ricka Riordana czy Madeline Miller., a także pod postacią gier m.in. Assassins Creed Odyssey – którą rozgrywam godzinami przynajmniej raz w roku, by przenieść się do starożytnej Grecji i poczuć ten wyjątkowy, przygodowy klimat. Dlatego, gdy tylko zobaczyłam książkę pt. „Herk”, mającą być na nowo opowiedzianym mitem Herkulesa, z niecierpliwością wyczekiwałam premiery. Podchodziłam do niej ostrożnie gdy przeczytałam, jak młoda jest jej autorka, uznałam jednak, że trzeba dawać szanse młodym autorom i zabrałam się za lekturę pełna nadziei i bez większych uprzedzeń.
Gram właśnie w Odyssey, więc siedzę w tym klimacie po uszy, tym łatwiej było mi się odnaleźć w świecie przedstawionym w „Herku” - ale im dłużej czytałam, tym trudniej było mi przymykać oko na wady tej powieści. Niestety, przyznaję z bólem serca, bo retellingi mitów mają w moim czytelniczym sercu specjalne miejsce, „Herk” nie jest dobrym reprezentantem tej grupy. Widać, że autorka bardzo inspirowała się Madeline Miller i jej twórczością, bardzo chciała stworzyć coś podobnego i uznała, że jeśli tylko wnikliwie pozna mit Herkulesa, podoła temu wyzwaniu. Według mnie jednak nie podołała.
Po pierwsze, styl Phoenicii Rogerson pozostawia wiele do życzenia. Krótkie zdania, niechlujne prowadzenie dialogów, które są aż boleśnie współczesne. Te rozmowy mogłabym usłyszeć na osiedlu, pod blokiem czy sklepem, ale nie w starożytnej Grecji. Rozumiem uwspółcześnienie mitów, ale nie robi się tego w taki sposób. Nie obdziera ich z klimatu, wrzucając niedopracowane elementy świata współczesnego i łącząc je z oryginalną historię na ślinę i patyki. Zabrakło mi zachwycających opisów, chwytających za serce dialogów, klimatu, który tak ukochałam, ciepłego słońca Grecji, zapachu cytryn i oliwek, wzburzonych fal i białego piasku.
Po drugie, Herkules. Ja wiem, że to miała być wersja mitu opowiedziana z różnych perspektyw, czyli ludzi, którzy z nim obcowali. Ale nie spodziewałam się, że w retellingu mitu o Herkulesie prawie w ogóle nie będzie Herkulesa. W pierwszej połowie tej książki jest przygłupią górą mięcha, a w drugiej zmienia się to w niewielkim stopniu. Nie ma w tej postaci żadnej głębi, jak zresztą w żadnej innej. Bohaterowie „Herka” są papierowi i płascy, nie do uwierzenia, jak kukły grające w teatrze autorki wypowiadają kwestie i myśli według jakiegoś planu, którego oni sami nawet nie pojmują. Kurczę, jakie to było smutne. Czytać o Hadesie, który równie dobrze mógłby być sprzedawcą w warzywniaku, albo o Herze, która miała w sumie jedną cechę – była mściwa. Żadna postać nie dostała podbudowy, żadna mnie nie zainteresowała, żadna nie zaangażowała na tyle, by śledzić jej losy z przejęciem, nie mówiąc o tym, by komukolwiek w tej historii współczuć.
Po trzecie i ostatnie: podzielenie tej historii na tak wiele kawałków, zrobienie z tego antologii opowiadań słabej jakości, które łączyło tylko to, że opowiadały o jednym bohaterze, wprowadziło niepotrzebny chaos i dodatkowo utrudniło odbiór tej książki. Miejscami te opowieści naprawdę były przygłupie i czułam się zażenowana, czytając je. I nie chodzi tu o to, że jestem jakąś wytrawną czytelniczka, która nie sięga po nic innego niż literatura piękna i klasyki. Uwielbiam także horrory, opowieści fantasy, niektóre młodzieżówki a nawet romanse. Ale powieść nie może być żenująco głupia. Nie może roić się w niej od pomyłek fabularnych, autorka nie może gubić się we własnych dialogach a bohaterowie nie mogą wciąż powtarzać że ktoś jest „prostakiem” i na tym budować swojej osobowości. Nie bawi mnie ten (o ironio) prostacki humor, żaden mit nie zasługuje na to, by potraktować go z takim brakiem szacunku, tak bardzo go spłycając i sprowadzając do tak niskiego poziomu. Tanie zagrywki, szokowanie przemocą i brutalnością, przy jednoczesnym wciskaniu wątku homoseksualnego tylko dlatego że sprawdziło się to w innym retellingu mitu („Pieśń o Achillesie” widzisz mnie?) świadczy o tym, że autorka nie poradziła sobie z wyzwaniem, które sobie postawiła.
Mam wrażenie, że Phoenicia Rogerson naprawdę kocha mitologię grecką, lubi tez pisać i uznała, że będzie taką Madeline Miller dla młodszego czytelnika. I miała naprawdę dobre chęci, nie mogę jej nic zarzuć np. jeśli chodzi o research. Ale to nie wystarczy. Tutaj zabrakło przede wszystkim jakości, a więc warsztatu, doświadczenia, polotu i talentu. Niestety, to nie było dobre doświadczenie literackie, „Herk” nie trafi na półkę moich ulubieńców. Na plus zaliczam jednak fakt, że być może kogoś ta książka zachęci do dalszego poznawania mitologii (już w nie tak słabym wydaniu), absolutnie przepiękne wydanie i... to chyba wszystko. Naprawdę żałuję, że „Herk” nie spełnił moich oczekiwań, bo wciąż jest we mnie głód mitologii greckiej i jej nowych odsłon. Przecież tyle jeszcze w niej jest, że nic, tylko czerpać.

Uwielbiam mitologię grecką pod każdą postacią. Tę legendarną już Parandowskiego, ale także w nowych, fabularyzowanych wersjach autorstwa Ricka Riordana czy Madeline Miller., a także pod postacią gier m.in. Assassins Creed Odyssey – którą rozgrywam godzinami przynajmniej raz w roku, by prze...

Rozwiń

Zwiń

„Moja przyjaciółka opętana” to książka, która leżała na mojej kupce wstydu prawie rok. Długo nie mogłam się do niej zabrać, głównie dlatego, że nie do końca wiedziałam czego się spodziewać. Z jednej strony lata osiemdziesiąte, przyjaciółki, lata młodości, z drugiej zaś opętanie i horror. W sumie nadal mam problem z połączeniem tych elementów, mimo że Grady Hendrix z sukcesem podjął się tego niewykonalnego prawie zadania.
Przede wszystkim jest to lekka literatura – sprawdzi się, kiedy nie macie ani sił ani ochoty na sięgnięcie po coś, co wymagałoby od was skupienia i wytężania umysłu. Znakomicie udało mi się dzięki niej oderwać od codziennych problemów, bo ta powieść niesamowicie wciąga. Mimo ponad 400 stron, pyknęłam ją w dwa popołudnia – to po prostu ten rodzaj literatury. Nie bierzcie jednak tego za złą monetę - „Moja przyjaciółka opętana” jest naprawdę bardzo przyzwoicie napisana, autorowi nie brakuje lekkości pióra czy słownictwa. Jest to po prostu powieść rozrywkowa, osadzona w klimatach lat osiemdziesiątych (również za sprawą często wspominanych hitów z tamtych lat), traktująca o... opętaniu.
Zabawnie było przenieść się z powrotem do licealnych lat, gdy największym problemem były perypetie z cerą lub plotki koleżanek, które urastały zawsze do rangi życiowych porażek nie do naprawienia. Z pewną nutą nostalgii czytałam o przyjaźni dwóch głównych bohaterek, czyli Abby i Gretchen, oraz o tym, jak burzliwe emocje targają ich młodocianymi sercami. Dzięki nim właśnie powieść ta ma w sobie tyle lekkości i świeżości, tego niezobowiązującego powabu nastoletnich lat, kiedy życie było dużo prostsze i dużo trudniejsze zarazem. Ta warstwa powieści brzmi jak Kate Bush, ma zapach truskawek i smakuje jak chłodna wiśniowa cola wypita w upalny dzień na dziedzińcu przed szkołą. Ale „Moja przyjaciółka opętana” ma też drugą warstwę – tę pod ziemią, pełną wijących się robaków, mroczną, okropną i straszną.
Ta powieść to horror – i to całkiem niezły. Łatwo o tym zapomnieć, płynąc lekko po jej powierzchni, ale autor nie zapomniał o tym, co chciał napisać. Mamy więc prawdziwe opętanie, pełnokrwiste, obrazoburcze i bardzo dokładne opisy, egzorcyzmy i cała armię zjawisk nadprzyrodzonych, które mogą spędzać sen z powiek. Egzorcyzm np. był dla mnie naprawdę trudny do przebrnięcia, choć sytuację uratował jego finał, który słodkim gestem niczym prosto z krainy kolorowych kucyków kompletnie zmienił bieg zdarzeń. To zadziwiające, z jaką zręcznością Grady Hendrix odbija od różowo-puchatego świata nastolatek w latach osiemdziesiątych, do czarno-obślizgłego świata demonów.
Przyjemna była to podróż, która nieco przypominała świat „Stranger Things” - łączyła wielka siłę przyjaźni z walką ze złem nadprzyrodzonym, a to wszystko w neonowych barwach i przy akompaniamencie największych hitów Madonny, Megadeth czy właśnie Kate Bush. Obawiam się tylko, że jest przeznaczona dla dość wąskiego grona odbiorców – z pewnością nie poleciłabym jej nikomu młodszemu niż 16 lat, a jednocześnie bywa bardzo prosta i wręcz, w niektórych momentach, dziecinna i naiwna. Trzeba ją jednak przyjąć z całym dobrodziejstwem inwentarza – choćby za to, że jest to powieść wybitnie samoświadoma. Grady Hendrix proponuje czytelnikowi podróż w przeszłość, przygodę, której głównym motywem jest siła przyjaźni, ale nie jest to przygoda pozbawiona dreszczyku strachu. Odbyłam ją z przyjemnością i mile będę ją wspominać, a jeśli zastanawiacie się, czy sprawdzi się jako czytadełko na plażę – już nie musicie, sprawdziłam za was – będzie doskonałym wyborem!

„Moja przyjaciółka opętana” to książka, która leżała na mojej kupce wstydu prawie rok. Długo nie mogłam się do niej zabrać, głównie dlatego, że nie do końca wiedziałam czego się spodziewać. Z jednej strony lata osiemdziesiąte, przyjaciółki, lata młodości, z drugiej zaś opętanie i horror. W...

Rozwiń

Zwiń

„Wierzyliśmy jak nikt” to jedna z najbardziej przejmujących i wzruszających powieści, jaką kiedykolwiek czytałam. Jestem zaskoczona tym, jak dobrze mi się ją czytało, mimo bardzo trudnego tematu. Opowiada bowiem o kryzysie AIDS w Chicago w latach osiemdziesiątych XX wieku. O życiu w cieniu przerażającej choroby, która przed wynalezieniem leku znacznie hamującego jej rozwój, zbierała krwawe żniwo, a mimo tego to życie było pełne nadziei. Mimo wszystko ci ludzie wierzyli jak nikt, że uda im się przetrwać, że ich przyjaciele przeżyją, unikną zarażenia, albo doczekają wynalezienia cudownego leku.
Akcja powieści biegnie dwutorowo – jesteśmy więc w „oku cyklonu”, spędzamy czas w Boystown, poznajemy tych chłopaków, jednych lubimy, innych nie rozumiemy, jeszcze innym współczujemy. Szczególnie głównemu bohaterowi, który tak bardzo, tak bardzo chciał żyć, miał plany i marzenia, był wrażliwy i empatyczny, kochał sztukę i lubił ludzi. Ale wszyscy bohaterowie dostali od autorki coś szczególnego – jakiś czar albo powab, albo irytującą cechę charakteru, przez którą możemy bliżej i lepiej ich poznać. Drugi tor, początkowo wydawał mi się mniej interesujący – matka w poszukiwaniu córki jedzie do Paryża, gdzie zatrzymuje się u starego przyjaciela i gdzie wspomnienia odżywają boleśniej niż się spodziewała. Mimo tej niechęci, okazało się, że wracałam do tej opowieści równie chętnie jak do pierwszej historii.
Autorka ma lekkie pióro i genialnie operuje prostotą. Opowiada o wszechobecnej śmierci, o naprawdę czarnej karcie z historii Chicago, jednak nie ucieka się do patosu. Posługuje się codziennością, przez co tak łatwo wczuć się czytelnikowi w ten świat i zrozumieć jego bohaterów. Zbliża czytelnika do tematu z taką subtelnością, że naprawdę trudno zauważyć ten moment, kiedy zaczyna ci zależeć na tych fikcyjnych, nomen omen, ludziach, kiedy zaczynasz przeżywać ich rozterki i płakać w trudnych dla nich sytuacjach.
Ta powieść złamała mi serce na naprawdę wiele różnych sposobów. Wycisnęła z oczu łzy, jednak nie w sposób tani i ckliwy, lecz prawdziwy i mądry. Utwierdziła mnie w wielu przekonaniach, otworzyła oczy na wiele spraw, które do tej pory mi umykały. „Wierzyliśmy jak nikt” to świetnie napisana, bardzo inteligentna i niesamowicie poruszająca powieść, którą polecam nawet najbardziej wymagającym czytelnikom.

„Wierzyliśmy jak nikt” to jedna z najbardziej przejmujących i wzruszających powieści, jaką kiedykolwiek czytałam. Jestem zaskoczona tym, jak dobrze mi się ją czytało, mimo bardzo trudnego tematu. Opowiada bowiem o kryzysie AIDS w Chicago w latach osiemdziesiątych XX wieku. O życiu w cieniu...

Rozwiń

Zwiń

„Proces” - dla wielu jedna z najlepszych książek, jakie kiedykolwiek powstały, dla wielu znienawidzona lektura szkolna – a dla mnie? Pierwszy raz czytałam ją w liceum – i mam z tej lektury bardzo dobre wspomnienia. Pamiętam, że byłam zachwycona groteską, wielorakością znaczeń, uniwersalizmem, oryginalnym językiem i aurą przytłoczenia beznadzieją. Po powrocie do Kafki oczekiwałam wiele, i być może w tym leży problem – miałam po prostu zbyt wysokie oczekiwania. Byłam pewna, że „Proces'” będę czytała z przyjemnością i niecierpliwością, będę do niego wracać z chęcią i zafrapowaniem – a okazało się, że powtórna lektura tej książki była dla mnie niczym innym jak walką.
Niewiele już pamiętałam z tej książki, poza ogólnym zarysem fabuły (jak się okazało, że w tej książce jest tylko ogólny zarys fabuły, reszta to alegorie i filozofia) więc ze zdziwieniem zauważyłam, że po przeczytaniu 30 stron miałam jej szczerze dość. Zmęczyła mnie ta groteska, którą kiedyś uwielbiałam, odepchnęła mnie ta obmierzłość świata przedstawionego, ta akcja, która toczy się nieprzerwanie, ale jednak wciąż stoi w miejscu.
Rozumiem, że taki był zamysł. Przytłoczyć czytelnika, zawalić go blokami tekstu tyleż bezsensownego, co naszpikowanego ukrytymi znaczeniami, sprawić, by czuł się zagubiony wśród miliona informacji, które o niczym konkretnym nie informują, opleść pajęczyną zaduchu, zdławić obrzydzeniem. No i to się Kafce udało, oj, jak udało, chyba aż za bardzo. Głównego bohatera, Józefa K., dało się lubić, mimo tego nawet jak przedmiotowo traktował kobiety, lecz nie byłam zupełnie zaangażowana w jego walkę o udowodnienie niewinności. Zaś inni bohaterowie byli tak przerysowani i tragikomiczni, że trudno nazwać ich postaciami – raczej zlepkami dziwnych wypowiedzi i cyrkowych sztuczek.
Tę powieść okrutnie źle się czyta, głównie przez konstrukcję (lite bloki tekstu) ale także przez to, że ta ozdobna, dziwaczna treść niewiele za sobą niesie – a może właśnie zbyt wiele, lecz głęboko to ukrywa. Czytałam, czytałam, brnęłam przez kolejne skomplikowane zdania, mijałam farsę za farsą (malarz „wywijający garbatą”), a opowieść stała w miejscu. Ruszyła nieco pod koniec, co sprawiło że ostatnie rozdziały czytało się nieco lepiej, ale czy zostałam, jako czytelnik, nagrodzona za trud przebrnięcia przez tę powieść? Posłowie napisane przez Bruno Schulza zamiast cokolwiek rozjaśnić, jeszcze bardziej wszystko zagmatwało. I to chyba jest największa zaleta tej książki – wartość interpretacyjna.
Wierzę, że „Proces” przeczytany w odpowiednim momencie życia czytelnika, może mu bardzo pomóc i wiele wnieść. Tylko u mnie albo ten moment minął w liceum, przy pierwszym czytaniu, albo jest jeszcze przede mną. Nie przepadam za poczuciem estetyki Kafki, za tym, jak buduje narrację, nie lubię tej pokracznej, brzydkiej groteski, w którą ubrał wątpliwości i problemy egzystencjalne dotykające nas wszystkich. Szanuję warsztat, nie będę kłócić się z tym, że jest to arcydzieło literatury i uważam, że jest to powieść, którą każdy powinien znać – ale nie będę kłamać, że wzbudziła we mnie zachwyt i świetnie mi się ją czytało. Lektura „Procesu” nie była łatwa i przyjemna – wręcz przeciwnie, musiałam walczyć ze sobą, by do niej wracać, łatwo się rozpraszałam i z chęcią rzuciłabym ją w kąt, gdyby nie to, że są książki, które po prostu chcę znać. „Proces” Kafki jest taką książką – ale nie wiem, czy kiedykolwiek wrócę do niej po raz trzeci.

„Proces” - dla wielu jedna z najlepszych książek, jakie kiedykolwiek powstały, dla wielu znienawidzona lektura szkolna – a dla mnie? Pierwszy raz czytałam ją w liceum – i mam z tej lektury bardzo dobre wspomnienia. Pamiętam, że byłam zachwycona groteską, wielorakością znaczeń, uniwersalizm...

Rozwiń

Zwiń

Kto nie ma przynajmniej kilku ulubionych seriali? W mojej topce jest Gra o tron, Stranger Things i Big bang theory, ale ostatnio ponownie zakochałam się w Gregorym Housie 🖤 To tylko maleńki wycinek świata popkultury, który w ostatnich latach przeszedł niesamowitą drogę. Od sitcomów i telenowel, czyli typowych lekkich uprzyjemniaczy, przeobraziły się w tak szeroki wachlarz możliwości, że nietrudno znaleźć wśród nich prawdziwe perełki - zarówno jeśli chodzi o aspakety artystyczne jak i jakość historii, które opowiadają.
Książki pt. "Seriale. Do ostatniego rozdziału" słuchałam w formie audiobooka i muszę przyznać, że to był świetny wybór. Jest to pozycja na tyle dobra, że warto ją przyswoić, szczególnie jeśli lubimy temat, który bierze na tapet, ale jednocześnie nie jest to coś, na co chciałabym przeznaczyć całość swojej uwagi i czasu. Sprawdziła się doskonale jako tło - pełna ciekawostek i odniesień do seriali, które znam (okazało się, że znam ich całkiem sporo, nie wiem czy nie powinnam zacząć się tym martwić 😅) ale jednocześnie naładowana wiedzą ogólną o tym, jak seriale powstają, z jakimi problemami mierzą się ich twórcy i jaką rolę pełnią w naszym świecie.
Katarzyna Czajka-Kominiarczuk wykonała kawał świetnej roboty, pisząc książkę, której lektura ucieszy każdego serialomaniaka - i nie tylko 😉

Kto nie ma przynajmniej kilku ulubionych seriali? W mojej topce jest Gra o tron, Stranger Things i Big bang theory, ale ostatnio ponownie zakochałam się w Gregorym Housie 🖤 To tylko maleńki wycinek świata popkultury, który w ostatnich latach przeszedł niesamowitą drogę. Od sitcomów i telen...

Rozwiń

Zwiń

Kto nie słyszał o „Chłopkach”? Ta książka zawładnęła listami bestsellerów w ostatnich miesiącach, na stałe wpisała się w krajobraz czytelniczy Polski, zbiera zachwyty i pozytywne recenzje od samej premiery. Czy słusznie? Zdecydowanie. Ten reportaż był Polsce potrzebny, a kobiety, o których opowiada, w końcu doczekały się zauważenia i docenienia. Nie jest to jednak książka bez wad, uważam że trzeba rozdzielić niektóre kwestie: to, że temat jest dobry i słuszny, to jedno, lecz literacko mam jej sporo do zarzucenia. Ale po kolei.
Temat poruszany w „Chłopkach” nie był mi całkowicie obcy. Moja babcia urodziła się w 1942 roku, w wielodzietnej rodzinie zamieszkującej tereny wiejskie, dotknięte wojną, okupacją i biedą. Tak się składa, że we mnie była ogromna ciekawość lat minionych, więc spędziłam długie godziny na rozmowach z babcią, której opowieści czasami mroziły krew w żyłach (o rodzicach wywiezionych na Sybir, o głodzie i nędzy tamtych lat) a czasami rozpalały w sercu ciepłe uczucia (o tym, jak robiła na drutach kamizelki dla chorujących na przeziębienia krów). Gdy więc czytałam o tamtych czasach, niektóre kwestie, owszem, szokowały, ale większość nie było niczym nowym. To, co zdecydowanie mnie poraziło, to skala tych nieszczęść, z którym borykały się kobiety na terenach wiejskich. Przeraźliwy głód i ciągły strach przed nim, brak dostępu do opieki medycznej (bo hej, okazuje się, że to nie z „umiłowania do zabobonu” ludności wiejskiej wzięło się znachorstwo na wsiach – po prostu lekarze odmawiali prowadzenia praktyk gdzie indziej niż w miastach), przestępstwa na tle seksualnym, wykorzystywanie dzieci, wszechobecna przemoc, brak higieny i zacofanie w kwestiach takich jak np. antykoncepcja, bardzo wspierane i chwalone przez kościół, który utrzymywał swoją postawę pt. „Nie ważne, ilu umrze, ważne żeby się dużo rodziło”. Mnóstwo rzeczy w tej książce wyciska łzy z oczu, oburza i budzi grozę.
Wielokrotnie byłam po prostu wściekła. Na kościół, na „panów” którzy wyzyskiwali chłopów, na mężczyzn, którzy wisieli całe życie na zaradności i poczuciu odpowiedzialności swoich żon, na los, który tak okrutnie obchodził się z tymi kobietami, które przecież miały marzenia, aspiracje, uczucia. Jeszcze częściej czułam się przybita – beznadzieją, która ogarniała całe pokolenia kobiet w naszym kraju, brakiem jakichkolwiek perspektyw, brakiem systemowej pomocy, zrozumienia i chęci wsparcia. Czasami jednak ta książka sprawiała, że rosło moje serce. Na przykład wtedy, gdy czytałam o tzw. służbie dworcowej, czyli inicjatywie kobiecej mającej na celu chronić kobiety wiejskie przyjeżdżające do dużych miast za pracą. Lub o tym, jak wspierano się w rodzinach, jak cieszono ze swoich sukcesów, traktowanych jak sukces całej rodziny, nie tylko jednostki której „się udało”. O tym poczuciu wspólnoty, w której często ludzie odnajdywali jedyne pocieszenie. Czytając „Chłopki” doświadczyłam całej palety emocji, ale także poznałam wiele historii, które uczą o przeszłości, o tym, z czego się wywodzimy – to ważne, by to wiedzieć.
Jednak nie jest to książka, do której się ochoczo wraca. Czytałam ją z zainteresowaniem, owszem, ale gdy już odłożyłam po przeczytaniu jakiegoś fragmentu, nie ciągnęło mnie do niej wcale. Przede wszystkim, zraziła mnie w niej powtarzalność. Nie było potrzeby opisywania praktycznie identycznych historii kilkunastu osób. Rozumiem, że miało to pokazać skalę danego problemu, ale można było to po prostu napisać, a nie katować czytelnika wciąż takimi samymi historiami. Po drugie, ta książka jest zdecydowanie przegadana. Mogłaby być o połowę krótsza, a nie straciłaby nic na wartości. Momentami wyłączałam się, by ponownie włączyć po przeczytaniu całej strony, i uświadomić sobie, że przecież nic z tej strony nie przyswoiłam. Po trzecie, jest napisana bardzo chaotycznie. Autorka zdecydowała się na podział tematyczny, więc rozbija historie kobiet na kilka rozdziałów, co sprawiło, że nie byłam już zaangażowana w daną opowieść, gdy do niej w końcu wracała. Zdarzało się, że autorka powróciła do jakiejś kobiety, której losy poznaliśmy w pierwszym rozdziale, prawie na końcu książki. Tylko że ja już nie pamiętałam jej historii, bo zgubiła się w natłoku innych, praktycznie takich samych. Podział tematyczny ma sens, ale sprawił, że w reportaż ten strasznie trudno się „wczuć”. I nie jest to kwestia jego rozmiarów, bo podczas czytania chociażby „Sodomy” Frederica Martela (640 stron) nie czułam się tak zagubiona i przytłoczona chaosem, jak podczas czytania „Chłopek” właśnie. Po czwarte i już ostatnie: uważam że kilka rozdziałów pasuje tej książce jak kwiatek do kożucha. Przede wszystkim nie do końca rozumiem zamieszczenia rozdziału dotyczącego stosunku kobiet wiejskich do Żydów. Poczułam się trochę, jakby autorka chciała nam przekazać coś w stylu: tak, te kobiety były krzywdzone, głodzone, wykorzystywane seksualnie, pracowały ponad swoje siły, borykały się z wieloma problemami, o których dzisiaj nie mamy pojęcia, ale no, nie lubiły Żydów więc kij z nimi. Jakby, co tu się stało? Dlaczego ktokolwiek rości sobie prawo do oceniania tych kobiet, a już tym bardziej dlaczego zachęca do wydawania takiej oceny innych? Przecież ten reportaż miał dać tym kobietom głos, a nie stanowić jakiś swoisty sąd nad nimi? No i przytoczona rozmowa wnuczka z babcią sprawiła, że ciarki przeszły mi po plecach. Ten jeden dialog, w którym słyszymy że można ocenić cały naród po czynach jednego człowieka (wykształcony i „światły” wnuczek tłumaczy swojej babci wieśniaczce że skoro Żyd kupił taniej (jajka od gospodyni) i sprzedał drożej, ale pieniądze dał od razu, to świadczy o tym Żydzi są zaradni i sprawiedliwi, a Polak kupił drogo, ale nie dał pieniędzy, więc to znaczy że Polacy to oszuści i lenie a nią kierują uprzedzenia), położył się cieniem na całej pracy, którą wykonała autorka reportażu. Tak mnie kłuje ten rozdział, tak zupełnie niepotrzebny, tak niesprawiedliwy, rzucony w książkę o zupełnie innej tematyce, że trudno mi ją pozytywnie ocenić. Jednak przełamię się, bo to naprawdę świetna pozycja, bardzo potrzebna, bardzo cieszę się, że powstała. Ale czytam sporo reportaży, a ten pod względem prowadzenia opowieści, języka i powtarzalności historii w nim zawartych, naprawdę nie jest najlepszy.
„Chłopki” były Polsce potrzebne, cieszę się, że nie schodzą z list TOP w księgarniach. Dobrze byłoby, gdyby przeczytał je każdy, dlatego że opowiadają o naszych babkach i prababkach, lecz także dlatego, że oddają miejsce w historii kobietom, na których pracy i poświęceniu wzrósł cały naród. Dlatego, że wiele ten reportaż tłumaczy. Dlaczego nigdy nie usłyszeliśmy od swoich babć „kocham cię”, ale zawszy gdy przyjeżdżaliśmy czekał na nas talerz wypchany smakołykami? Dlaczego dziadek miał zawsze wszystko postawione pod nos, przychodził na gotowy obiad, nie interesował się niczym w domu? Dlaczego tak niechętnie nasze babki mówiły o sprawach związanych ze zdrowiem, intymnością? Dlaczego jako córki, byłyśmy tak inaczej traktowane od synów? Ta książka może pomóc to zrozumieć. I warto po nią sięgnąć, choć mogłaby być lepiej napisana.

Kto nie słyszał o „Chłopkach”? Ta książka zawładnęła listami bestsellerów w ostatnich miesiącach, na stałe wpisała się w krajobraz czytelniczy Polski, zbiera zachwyty i pozytywne recenzje od samej premiery. Czy słusznie? Zdecydowanie. Ten reportaż był Polsce potrzebny, a kobiety, o których...

Rozwiń

Zwiń